„Драмата е за човек на кого му е направена неправда и тој решава да тргне во борба за своите права. Тргнува во ирационален поход против корумпираниот систем. Во војна, сам против сите..“, објаснува Дејан Дуковски, нашиот најпоставуван и најнаградуван драмски автор, по чиј текст се поставува претставата „Дух“ на која деновиве интензивно се работи во Македонскиот народен театар (МНТ).
Во разговор за „Плусинфо“ со Дуковски зборуваме и за неговиот поглед на моментната живејачка во Македонија, за неговото често бегство од Скопје, но и препорачуваме кои драми треба барем да ги прочитаат младите во Македонија, ако веќе немаат „време“ да ги изгледаат.
На денот на театарот оваа година, на изведбата на претставата „Силјан Штркот Шанца“ поставена на твојот текст, во режија на Срѓан Јаниќијевиќ, после долго време се случи голем ред за театарски билети пред МНТ. Дали тој миг ти ја врати надежта во моќта на театарската уметност?
– Искрено, не сум ја ни изгубил надежта во таа моќ. Ако ме прашаш мене, мислам дека театарот како моќ и потреба ќе го надживее и Холивуд. Потребата од директна комуникација и заеднички директен катарзис е голема. А, за Силјан, драго ми е што Срѓан го постави во овој театар, овде се играни речиси сите мои текстови… А, тој го знае текстот уште од деновите кога го пишував, се знаеме од деца. Успеа да направи супер едноставна рокенрол приказна, бајка со многу радост. Што не е едноставно. Едноставните работи се комплицирани. Лично мислам дека освен одличната екипа, претставата има една убава позитивна енергија што во последно време на сите ни фали.
Тебе лично, во јавноста те нема долго време, па ќе се појавиш со претстава и „бум“…, се исплати ли молкот?
– Па не е баш така, цело време пишувам ваму и таму, ама во оваа работа процесот од пишување до реализација е некогаш долг. Точно e дека се исплати да се појавиш само кога имаш нешто добро. Што мислиш дека е добро и дека за некого ќе биде бум. Последнава година работам на нов текст во договор со ЈДП од Белград, сѐ уште не е завршен, ама се надевам дека со Александар Поповски, следната сезона ќе го реализираме во претстава таму. Пред тоа, пишував и осум епизоди за ТВ серија што се вика „Премиер“ и исто се надевам еден ден ќе се реализира.
Туку да забучиме малку со новата претстава „Дух“ чија македонска верзија се поставува во МНТ, а која пред три години беше поставена и на сцената на Српско народно позориште во Нови Сад, во режија на Александар Поповски. Имаш ли увид до каде е процесот на поставување на претставата на сцената на МНТ?
– Праизведбата на текстот беше во Нови Сад во режија, исто, на Ацо и мислам дека е тоа одлична претстава. Многу точно, фати еден дух на едно време. Сѐ уште игра пред полни салони и освои многу награди на сите фестивали кај што гостуваше. Срѓан веќе еден добар период работи на текстот и, се разбира, дека го пратам процесот. Како што кажав и за Силјан, МНТ е моја матична куќа и се радувам како и секогаш кога се враќам дома. Имаме фантастична екипа на актери и дизајнери и колку што можам да осетам, убава атмосфера околу проектот. Срѓан има многу точно и интересно читање. Имам добра интуиција.
„Драмата зборува за трагедијата на едно современо семејство кое ја губи куќата поради долгови и притоа нема начин како да го исплати долгот кон доверителите, на кои куќата им ја ставиле под залог“… Лично, си имал ли некогаш проблеми со доверители, нотари, банки..?
– Не, фала богу. Драмата е за човек на кого му е направена неправда и тој решава да тргне во борба за своите права. Тргнува во ирационален поход против корумпираниот систем. Во војна, сам против сите. Крваво гази сѐ и секој што му стои на пат, како носорог по својата стаза на правдата. Драма за обичен човек донесен до елементарна опструкција на здравиот разум. Односно, за еден обичен лудак или револуционер. Херој или антихерој.
Во кој жанр би ја „сместил“ моментната живејачка во Македонија? Комедија, трагедија, фарса…?
– Трагедии одамна нема, за комедија не е смешно, ама трагична фарса е прецизно. Глупо е сигурно. Дваесет години многу брзо одиме назад. Или некоја година повеќе… Да имаш па да немаш. Страв од неправди колку сакаш. Страв од примитивци. Имаме и константно страв од војна во мал мозок. Апсурдна хорор фарса, не знам кој ни е жанрот. Ама сериозно мораме да работиме на хумор и надеж, па и на повеќе смисла.
Да избегаме малку од темата: зошто бегаш во Галичник? Што бидна со сирењето што еднаш, на мајтап, најави дека ќе го правиш за живејачка?
– Бегам затоа што Скопје стана прилично неубаво место за живот. А, во Галичник одам затоа што за мене е најубаво место на свет. А, со сирењето, сфатив дека не ме бива за бизнис. Ама, искрено се надевам дека еден ден во таа стара мандра ќе замириса кашкавал како кога се правел уште пред повеќе од сто години и бил бренд дури и во Њујорк, скоро открија го имало и на „Титаник“.
Сѐ уште ли сметаш дека од драматургија се живее исто како од морнарство во земјата (ни)?
– Во последно време не веќе така добро од драматургија.
Ајде и една поучен совет за крај, кои три драми според тебе се „must see“ за младите во Македонија?
– Не знам, „Хамлет“, „Годо“ и „Диво месо“, барем да ги прочитаат.
