Во наредните неколку дена, Европскиот совет ќе донесе одлука дали да ја покани Северна Македонија да отвори официјални разговори за влез во ЕУ. Таа одлука ќе покаже дали блокот може да биде храбар како младата, динамична балканска земја која тропа на нивната врата. Изборот ќе биде дали да се приврзе цврсто Северна Македонија и Западниот Балкан кон ЕУ, или да се ризикува да ги втурне во нова криза и да даде сигнал дека болните реформи не се наградени.
Ова во колумна за угледниот „Фајненшл Тајмс“ го пишува Алексис Ципрас, поранешниот грчки премиер, а сега лидер на опозцијата во таа земја. Според него, одлуката на ЕУ – веќе одложена еднаш – ќе биде клучна не само за земјата и за регионалната стабилност, туку и за она што го зборува самата Европа, нејзината безбедност и за што се залага.
„ЕУ има можност да докаже дека е сигурна сила за мир и економски развој. Одлуката за почеток на разговорите за пристап ќе биде силен одговор на силите кои имаат за цел да ја потопат Европа – и Балканот – повторно да се вратат во национализам, унилатерализам и фрагментација. На крајот на краиштата, Договорот од Преспа, потпишан на 17 јуни минатата година од министрите за надворешни работи на Грција и Северна Македонија, Никос Коѕијас и Никола Димитров, направи повеќе од отклучување на изгледите за членство во ЕУ. Тој ја истакна важноста на самиот европски проект, во еден од најтешките моменти“, посочува Ципрас.
Тој, меѓу другото, вели дека постигнувањето на договорот бараше силна политичка волја, напорни дипломатски напори и ниво на меѓусебно почитување и искрен дијалог што требаше да го негуваме и заштитиме низ многу тешки пресврти. Изгледите за пристапување во ЕУ, додава, беа составен дел од разговорите и силна сила за обезбедување поддршка за договорот.
Помеѓу 2014 и 2017 година, вели Ципрас, сите ги видовме последиците од одлуката да се замрзне понатамошно проширување на ЕУ. Тој укажува на претседателот на Европската комисија, Жан-Клод Јункер, кој вели, со право предупреди: „Ако не успееме да го направиме Западен Балкан во нови земји членки, повторно ќе ги доживееме истите проблеми што ги видовме во 90-тите години.“ Нивната интеграција „е инвестиција во ЕУ безбедност, економски развој и влијание“.
„За среќа, признавањето на таа реалност доведе до тоа ЕУ да ја реафирмира својата поддршка за „Солунската агенда“ – договорена во 2003 година – за постепено интегрирање на Западен Балкан во унијата на самитот во Софија во мај 2018 година. Покрај тоа, започнувањето на разговорите за пристап би значело поддршка за народите на двете држави кои решиле меѓународен спор додека се надминат другите големи пречки“, наведува Ципрас.
„Северна Македонија ги исполни заложбите за прашања поврзани со малцинските права, придонесе за добрососедски односи и регионална стабилност и ги направи реформите поврзани со судството, јавната администрација и борбата против организираниот криминал, се вели во Извештајот на Европската комисија за 2019 година. Во ова многу круцијално време, позитивната одлука на ЕУ јасно ќе им сигнализира на народите на Европа, Балканот и пошироко дека спроведување храбри реформи, отфрлање на национализмот и компромитирање за решавање на разликите врз основа на взаемно почитување, вреди да се прави“, оценува Ципрас
Според него, периодот во европската историја кога Балканот беше катализатор за поделба и војната заврши.
„Време е нашиот регион да стане катализатор на мирот. Може да биде симбол на европската визија и сила што ни треба денес на нашиот заеднички проект, повеќе од кога и да било“, порачува поранешниот гршки премиер, а сега лидер на опозицијата Алексис Ципрас.
