Во Собранието на Република Македонија и денеска ќе продолжи седницата на која пратениците расправаат за утврдување на потребата од предлогот на Владата за уставни измени заради имплементирање на Договорот од Преспа меѓу Македонија и Грција.
Пратениците од парламентарното мнозинство и од опозицијата и вчера, на вториот ден од расправата, останаа на своите ставови „за“ и „против“ уставните измени.
За пратениците од ВМРО-ДПМНЕ договорот од Преспа е штетен и политички и правно мртов, а при неговото склучување имало непочитување на претседателот и законските одредби од Уставот и Деловникот на Собранието, додека за парламентарното мнозинство не може да има подобар договор од овој и ако се отфрли на Македонија ѝ се заканува долгогодишна изолација и стопирање на интеграцијата во НАТО и во ЕУ.
Премиерот Зоран Заев рече дека процесот на преговори со Грција се водел најтранспарентно досега и за секој чекор бил информиран шефот на опозицијата, лидерите на поголемите политички партии и претседателот на државата, сѐ до рамките со кои не се нарушувале преговарачките стратегии.
– Свесен сум дека немам 80 пратеници. Направив сѐ што можев да направам за да имаме инклузивен процес. Носиме одлука да дадеме шанса да се отвори постапката, а на крајот не мора да ги гласаме уставните измени ако нешто е загрозувачки и тајно. Кој ни дал право јас и Димитров да изготвиме амандмани. Ние не смееме да чепнеме додека Парламентот не одобри, оти тогаш ќе ја силуваме демократијата и процедурата во државата. Ветувам дека заедно ќе ги работиме со сите вас. Ако не се договориме имате право да не ги гласате – им порача Заев на пратениците.
Тој посочи дека Владата е само овластен предлагач на уставните амандмани и е задолжена од Комисијата ако тоа го прифати Парламентот во рок од 15 дена да изготви нацрт-амандмани. Тука сум како прв во Владата, рече, да потврдам дека заедно ќе седнеме да ги работиме амандманите.
– Не смееме да си дозволиме сами да објавиме амандмани. Ние сме само изработувачи на нацрт-амандмани и заедно ќе ги работиме ако треба и овде во Парламентот ќе доаѓаме од Владата за да го потврдиме идентитетот, македонскиот јазик – дали во постојните амандмани или ќе изработиме и петти амандман. Грција нема ништо против нашиот идентитет и нашиот јазик. Спремен сум да разговарам со грчката страна затоа што тоа не е спорно. Проблемот е во разграничувањето преку Северна – потенцира Заев.
Целта, како што кажа тој, е да се најде спогодба која ќе води кон пријателство и нема да остави нови траги за во иднина нови влади, македонски или грчки, да прават некои дополнителни непријатности.
– Сега само се утврдува потреба за отпочнување на уставни амандмани, ќе има понатаму гласање за нацртот, ќе имаме двотретинско гласање за уставните амандмани. Тоа е процес којшто ќе трае повеќе од 100 дена. Затоа сум спремен да седнам со сите вклучително и со лидерот на ВМРО-ДПМНЕ за да можеме да изградиме сценарио и консензус по ова прашање – посочи Заев.
Правдата и помирувањето не се исклучиви, тие се надополнуваат, рече вицепремиерката и министерка за одбрана Радмила Шекеринска, осврнувајќи се на пораката на премиерот Заев дека сега е момент за помирување.
– Тоа го ветивме и тоа го работиме, и покажуваме дека власта не е таа што одлучува како треба да функционира правната држава. Владата не се меша, ги почитува основните права, но во исто време поделена држава не е држава која оди напред – потенцира Шекеринска.
Таа нагласи дека од одлуката на Собранието ќе зависи и интеграцијата на Македонија во НАТО и ЕУ. Претпристапните преговори и уставните измени, според неа, се процеси кои се одвиваат паралелно.
– Јасно е дека одлуката што ќе ја донесе Собранието е одлука која де факто ќе пресуди дали Македонија ќе стане членка на НАТО во многу блиска иднина. И тоа секој пратеник во Собранието на Република Македонија треба да го знае, дека од секој од нив зависи дали Македонија ќе ја искористи оваа шанса. Доколку зборувавме за НАТО и ЕУ, сега е моментот тоа да го покажеме на дело. Секој од тие гласови ќе влијае дали Македонија ќе ја отвори вратата на НАТО – рече Шекеринска.
Шефот на македонската дипломатија Никола Димитров истакна дека и најголемите противници на Договорот од Преспа во двете земји порано или подоцна ќе согледаат дека е единствениот пат за напред.
– Убеден сум дека со успехот на овој процес и најголемите противници, некои порано, некои подоцна, но не многу долго, ќе видат дека ова е единствениот пат напред. Регионот е потонат во историјата и произведува премалку иднина – порача Димитров.
Со поддршка на Договорот со Грција и интергацијата на Македонија во НАТО и ЕУ, но и со критики до опозицијата за блокирање на процесот, вчера се огласи помошник државниот секретар на САД за Европа и Евроазија, Вес Мичел. Тој му испратил писмо на лидерот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, во кое му порача дека САД се разочарани од позициите на челниците на оваа партија, вклучувајќи го и него лично, како во однос на референдумот, така и во врска со чекорите во Собранието за промена на Уставот.
„Како што веќе разговаравме, Соединетите Држави силно веруваат дека Договорот од Преспа помеѓу Македонија и Грција е историска можност за Македонија да обезбеди посветла иднина и да придонесе кон регионалната безбедност, стабилност и просперитет. И покрај тврдењата дека можел да се постигне некаков „подобар договор“, ние не веруваме дека тоа е можно. Овој договор бараше компромис и од двете страни. Тоа е прилика што веројатно нема да се повтори со години, ако не и со децении“, вели Мичел во писмото.
Тој посочува дека уште од осамостојувањето на Македонија, граѓаните од сите заедници и партии, вклучувајќи ја и ВМРО-ДПМНЕ, силно го поддржуваат пристапувањето на земјата кон НАТО и кон ЕУ.
„Сега Собранието е на ред да го преземе следниот, одлучувачки чекор. Ве поттикнуваме да создадете простор, во јавноста и приватно, за пратениците од Вашата коалиција да одлучат како ќе гласаат за уставните промени, ослободени од закани од насилство, одмазда, или друг облик на принуда. Ова е историски важен момент за Вашата земја, момент што бара храбро лидерство и зрелост“, стои во писмото на помошник државниот секретар на САД за Европа и Евроазија, Вес Мичел до Мицкоски.
