Премиерот Зоран Заев пред почетокот на лидерскиот состанок на земјите членки на НАТО за МИА изјави дека ова за него претставува историски момент, кога за прв пат Северна Македонија ќе седи на своето место, како земја членка на Алијансата.
– За мене ова е историски момент затоа што дефинитивно 70-годишнината на НАТО, се одржува со триесеттата членка – изјави Заев за МИА.
Пристапниот протокол сега e потпишан од сите земји членки освен Шпанија, од технички причини поради предвремените избори во оваа земја. Се очекува Шпанија да го ратификува пристапниот протокол во наредните два месеца, но знамето на Северна Македонија веќе се вее заедно со сите други 29 земји членки на Алијансата, а премиерот Заев ќе седи рамо до рама на маса со сите други лидери и ќе присуствува на целиот состанок, за разлика од минатата година.
– Ние ќе седиме на главните состаноци со сите лидери, јас имам свое обраќање како што ќе имаат сите други лидери. Oва е историски момент, очекувам дека нашиот народ во Република Северна Македонија ќе биде среќен за овој историски момент. Jа постигнуваме една од двете најголеми стратешки определби на нашата земја, која значи траен мир, слобода, демократија, но значи и безбедност, сигурност и веднаш потоа инвестиции и повисоки плати и повеќе надеж за младите да останат во државата – рече Заев.
НАТО на денешниот самит во Лондон одбележува седумдесет години од своето постоење. Иако овој самит требаше да биде главно церемонијален, тензиите помеѓу САД, Франција и Турција, околу односот кон Русија, буџетскиот придонес кон Алијансата, прашањето на курдските воени групи во Ирак и Сирија, и борбата против тероризмот несомнено ќе доминираат во денешните расправи.
Изјавите на францускиот претседател Емануел Макрон дадени за британскиот неделник „Економист“ предизвикаа бура негативни реакции во источна Европа и Германија, претежно поради алузиите за приближување кон Русија, како и проценката за „мозочната смрт“ на Алијансата.
Макрон вчера се сретна со американскиот претседател Доналд Трамп, по средбата тој не ретерираше, додека пак шефот на американската држава неколку часа пред средбата порача дека изјавите на Макрон се „безобразни“. Бурни реакции дојдоа и од турскиот претседател пред неколку дена кој му препорача на Макрон да ја „провери сопствената мозочна смрт“, изјава која Трамп ја нарече „интересна“.
Макрон им забележува на Анкара и Вашингтон дека не се консултирале со другите земји сојузнички при нападот во северот на Сирија, изразувајќи загриженост на курдските групи од Ирак и Сирија кои западот ги смета за свои сојузници, додека Ердоган оценува дека станува збор за „терористички групи“ и ја уцени Алијансата дека неговата поддршка за активностите на Алијансата во Балтикот против Русија ќе биде условена со прифаќањето од страна на западот дека Курдите се терористи.
Доналд Трамп, од своја страна, и натаму е целосно фокусиран на потребата сите земји сојузници да ги зголемат своите буџетски придонеси кон НАТО на два отсто БДП што е можно поскоро, најдоцна до 2024, како што е договорено на НАТО самитот во 2014-та.
Премиерот Заев вчера на конференцијата „НАТО се ангажира“, на маргините на овој самит, се заложи за постигнување на стапката од два отсто пред 2024. Тој потсети дека земјата речиси ја дуплираше оваа стапка за три години, од 0,9 отсто во 2017, таа ќе постигне 1,4 отсто во 2020. Важно е да се напомене дека Северна Македонија во 2007 одвојуваше стапка од 2,7 отсто. Притоа, за овие три години, Северна Македонија посветува 23 отсто од тие средства за модернизацијата на воените сили, што е исто така дел од заложбите на земјите сојузнички од 2014-та.
