Да се зајакне економската позиција на жените во урбаните и руралните средини, како и еднакви можности за активно вклучување на пазарот на труд и раководење со повисоки позиции, бараат од Сојузот на стопански комори.
Тоа, велат од оваа комора, може да биде клучно во менувањето на економската моќ на земјата.
Податоците на Државниот завод за статистика (ДЗС) за 2017 година, како што истакна потпретседателот на ССК, Габриела Кулебанова на денешната прес-конференција, покажуваат дека голем процент од работоспособните жени во Македонија не се активни на пазарот на трудот. Посочи дека согласно податоците на ДЗС, 53,5 отсто од работоспособните мажи биле вработени, 15,8 проценти невработени, а 30,7 отсто неактивни. За разлика од нив, од работоспособното население кај женската популација само 34,6 отсто биле вработени, невработени 9,7 проценти, а неактивни биле високи 55,7 отсто.
– Сето ова укажува на фактот дека жените не само што тешко доаѓаат до раководни позиции, туку дека тие се надвор од пазарот на трудот. Согласно анализите тоа се должи на стереотипната перцепција за улогата на жените во општеството, како и фактот дека голем дел работат во рамките на сивата економија. Дополнително, иако дури една третина од компаниите во државава се основани од жени и официјално жени се назначени на највисоката раководна позиција, во пракса тоа воопшто не е така, поточно е само на хартија, додека таа функција реално ја вршат мажите – рече Кулебанова.
Нагласи дека во земјава не постојат релевантни податоци за застапеност на жените во управувачките структури во компаниите, иако, како што рече, несомнена е улогата на жените за развој на приватниот бизнис и севкупен економски раст.
Побара сите чинители во општеството да се фокусираат на обезбедување на еднакви можности за жените особено на повисоките позиции бидејќи тие често се работна сила на пониско ниво.
-Податоците на ДЗС за 2017 година покажуваат дека жените вработени во преработувачката индустрија и трговијата заработуваат за 17,9 отсто помалку од мажите на исто работно место , односно жената би морала да работи дополнителни 65 дена за да ја оствари истата плата како и мажот – потенцира Кулебанова.
Валентина Дисоска, претседател на Здружението на бизнис жени истакна дека економското јакнење на жените преку создавање на поволна бизнис клима и обезбедување поддршка за развој на нивниот претприемнички потенцијал ќе придонесе кон развојот на постоечките и отворање на нови претпријатија, креирање на нови работни места, а со тоа и јакнење на целокупната економија.
-Затоа е неопходно сите чинители да помогнат за промоција и зајакнување на потребата за развој на женското претприемништво… Детектирани се најголеми предизвици на жените кога сакаат да започнат деловни потфати, а тоа се пристапот до финансии, до информации, пристап до знаење и вештини за претприемништво, пристап до бизнис мрежи и ускладување на работниот и семејниот живот – рече Дисоска.
За да се одговори на овие предизвици, нагласи, потребно е креирање на поволен деловен амбиент за развој на женско претприемништво преку координација во креирање и спроведување на политики за развој на женско претприемништво, анализа на регулативата која влијае на претприемничката активност на жените, како и креирање на статистика за следење на деловната активност на жените.
– Притоа треба да обезбедиме системска поддршка за развој на женското претприемништво како, подобрување на пристапот до поволни форми на финансирање, обезбедување на потребните знаења и вештини, со посебно нагласување на зајакнато присуство на жените во креирање на политики за развој на претприемништво – посочи Дисоска.
Васка Мојсовска, претседател на Националната федерација на фармери истакна дека посебно внимание посветуваат на маргинализираните групи во руралните средини како што се жените и младите, со особен акцент на жените кои се невидливи потпори во руралните средини.
– Само пет отсто од руралните жени се сопственици на имот и земјоделско земјиште, а најголема пречка и понатаму се традиционалните норми со кои се префрла имотот на мажите. Највисоки стапки на невработеност се забележани кај младите рурални жени, од кои 59отсто се на возраст од 20 до 30 години. Околу 64 проценти од руралните жени не се активни на пазарот на труд, а најголема причина за тоа се негата на децата, како и неплатената работа во домаќинствата и семејните фарми – рече Мојсовска.
Потребни се, додаде, ефективни, а не дискриминаторски мерки, како мерката 115 во четири годишната програма за рурален развој 2018 -2021, во која се поставени дискриминаторски услови за поддршка за активен женски член во земјоделското домаќинство, односно се бара жената да е во брак, да има родено едно дете, да е невработено лице, домаќинка и да живее во населено место од 200 жители на надморска височина од 700 метри.
-Бараме оваа мерка да постои и да се предефинираат условите за апликација, која ќе ги опфати регистрираните жени земјоделци. Потребно е Владата да воспостави сет на економски мерки за зголемување на можностите за вработување на жените во руралните средини, со кои ќе се препознае неплатениот труд на жените за грижа за семејството и земјоделската работа, остварување на правото на пензија и породилното отсуство – потенцира Мојсовска.
