На дебата министерот за финансии, Драган Тевдовски, ги изнесе аргументите зошто Владата смета дека треба Македонија да го напушти концептот на рамен данок и да премине кон прогресивно оданочување, посочувајќи дека со воведувањето на рамниот данок само се зголемуваше учеството на богатите во вкупниот доход.
– Повеќе од две години трае дискусијата. Првично планиравме прагот да биде 60.000 денари, но ја слушнавме јавноста која бараше зголемување и сега го утврдивме на 90.000 денари – рече Тевдовски.
Тој додаде дека во Македонија 99 проценти луѓето земаат просечен месечен доход од 311 евра, а само еден отсто кои ќе бидат опфатени со прогресивниот данок земат просечно 4.468 евра. Појасни дека на плата од 100.000 денари дополнителниот данок ќе биде 800 денари.
Даночната реформа предвидува воведување дополнителна стапка од осум отсто за делот од доходот кој надминува 90.000 денари месечно. За мнозинството граѓани даночната стапка ќе остане иста, 10 отсто.
Деведесет и девет отсто од населението во РМ живее од својот труд, бидејќи немаат дополнителни приходи или 90 отсто од нивните примања се од нивниот доход, само кај еден отсто доминира доход од дивиденда или имот, кај кои е помал доходот од труд, потенцира Тевдовски. Оцени дека рамниот данок оди во прилог на оние што имаат највисок доход и додаде дека со рамниот данок оние со пониски примања имаат поголема ефективна даночна стапка, а пониска кај оние со најголемите приходи.
Појасни дека реформата е дизајнирана да не создаде дополнителен товар за фирмите при тоа посочувајќи дека во Македонија доминираат фирми во кои вработените имаат пониски плати.
Даночната реформа предвидува воведување дополнителна стапка од осум отсто за делот од доходот кој надминува 90.000 денари месечно. За мнозинството граѓани даночната стапка ќе остане иста, 10 отсто.
Со став дека Македонија треба да премине од рамен кон систем на прогресивно оданочување беа Петар Гошев, Абдулменаф Беџети и Никола Попоски.
– Рамниот данок не ги даде очекуваните ефекти. Инвестициите не се зголемија благодарение на рамниот данок, немаше раст на БДП како што беше очекувано. Не беа постигнати очекуваните ефекти во ниту еден сегмент. Ние имаме регресивен даночен систем.Најмногу буџетот се полни од сиромашните и од средната класа, рече Абдулменаф Беџети, академик и поранешен министер за развој.
Оцени дека понуденото решение е само вовед во прогресија и оти не може да се почне со ваква прогресија на трудот, пред да се почне со оданочување на доходот и имотот.
Никола Поповски, исто така, даде поддршка на воведувањето на реформата, но смета дека не е доволна и ја охрабрува Владата да го опфати и данокот на доход.
Според него, има простор за зголемување на даночниот товар во Македонија.
– ЕУ вели дека даночниот товар е 40 отсто, а во еврозоната 42 отсто. Србија и Хрватска имаат 46 отсто, 47 отсто даночен товар. Ние имаме помал даночен товар. Ваквата поставеност креира дефицит. Преку тоа се креира јавен долг, рече Никола Поповски, универзитетски професор и поранешен министер за финансии.
На став дека треба да се поддржи концептот беше и Петар Гошев кој рече дека рамниот данок не донесе развој.
– Пред 1996 година стапката на раст беше 4,2 отсто, по воведување на рамниот данок е 2,6 отсто. Рамниот данок не е ни донесе раст, туку ни донесе и огромен јавен долг, рече Гошев.
Додаде дека рамниот данок го измислиле богатите, затоа што, како што рече, не го применуваат.
– Зошто само во екссоцијалистички држави се примени тој рамен данок за да дојдат со инвестициите овде, да ни го соберат кајмакот, да ни дадат плата по 200 евра на нашите работници и да платат најниски можни даноци. Тоа е заднината на сето тоа, ништо друго и не беа задоволни ни со тоа, туку бараа да им се даваат други дополнителни субвенции од даноците на сиромашниот народ – рече Гошев кој порача дека Владата треба поенергично да оди во концептот на прогресивно оданочување.
Според него Владата треба да оди поенергично кон прогресивното оданочување.
– Ако немаме даноци, а да го подржуваме образованието и здравството треба да земеме кредити па ќе се зголеми долгот и треба да земаме кредити. Ќе заврши тоа и потоа треба стабилизациони програми и мораториуми за прогласување неспособност на земјата да ги враќа кредитите. Тоа ќе се случи. Ние треба да обезбедиме од овде пари да ја финансираме нашата цивилизација, рече Гошев.
Против воведување на прогресивното оданочување беше професорот Горан Петревски, кој рече дека како што е замислен законското решение нема да ги оствари целите.
Според него прогресивното оданочување дава резултати во богати земји каде поголем дел од населението е богато или има средна класа.
– Во Македонија нема да функционира бидејќи 90 проценти е сиромашно населението, рече Петревски и оцени дека со него се казнуваат оние професии како професори, ИТ, доктори што треба да се стимулираат.
Забелешки на воведувањето на концептот изнесоа стопанските комори. Дел од нив беа за пролонгирање, дел против воведувањето, од ИТ секторот побараа ослободување, а банкарите одложување на оданочувањето на каматите до влезот на Македонија во ЕУ.
